Zygmunt mówi: nie

Wczoraj spadł z mojej ściany Zygmunt Freud.

Mam – a raczej miałam – taki plakat kupiony w samym muzeum Freuda przy Bergstrasse 19 w Wiedniu.  Plakat, na którym Zygmunt tak patrzy, że ja z panieńskim zawstydzeniem nie licującym z moim wiekiem i doświadczeniem odwracam wzrok. Zygmunt patrzy tak, że ja się nie dziwię, że się pacjentki w nim zakochiwały jedna po drugiej. 

I wczoraj Zygmunt runął ze ściany. Sam z siebie, bez niczyjej pomocy. Poszła szyba, dziecko się przestraszyło. 

Nie wiem, czy to był znak. Ale mogę zinterpretować. Nieważne przecież, co nam się przydarza, ważne, co my o tym myślimy i co z tym robimy.

Interpretacja: trudno mi ostatnio z psychologią naukową. A właściwie nie z naukową – z nauczaną. Trudno to za mało powiedziane. Trudno już było, a robi się już właściwie nie do wytrzymania. 

Uczę się w renomowanej warszawskiej szkole na terapeutę. To są kursy szkoleniowe, dzięki którym spełnię formalne wymagania do przystąpienia do egzaminu certyfikującego. Nie ma prawnego wymogu takiego certyfikatu, nie udało się środowisku przeforsować, przelobbowoać projektu ustawy. Ale „środowisko” samo na siebie nakłada obowiązek. W imię szczytnego celu, aby na rynku terapeutycznym działały osoby, które do tej terapii się nadają. Nikt z takim szczytnym celem nigdy nie będzie dyskutował. Kto się nadaje, decyduje szacowne grono. Składające się z tych, co już tu byli, zanim powstały certyfikaty. Z tych, co certyfikaty wymyślili. 

A jakie to grono jest na przykład, jeśli się lepiej przyjrzeć? Jeden z najsłynniejszych psychologów kraju jest w związku z osobą, która przyszła do niego jako pacjentka. Tak nie wolno. Wszyscy o tym wiedzą. I nic. Nie korzysta i nie korzystał z superwizji. Czemu? Odpowiada inny, z tej samej paczki: ja nie muszę chodzić na superwizję, bo byłem tu, kiedy się tworzyła polska myśl psychologiczna. Na superwizję za to muszę chodzić ja, bo jestem nieopierzoną terapeutką. Za 200. Superwizja to jest taki nadzór nad terapeutą. Idzie terapeuta do superwizora i spowiada się z tego, co robi, a ten mu wskazuje, gdzie dobrze, gdzie niebezpiecznie. I to jest dobre, bo jesteśmy, my terapeuci, również narzędziami swojej pracy. Więc musi ktoś czuwać, czy narzędzie działa dobrze, czy jest, że tak powiem, czyste. Ktoś musi to z boku powiedzieć, bo człowiek sam siebie z boku nie widzi. 

Nie muszę dodawać, że szkoła też kosztuje. 40 tys. złotych polskich za 4 lata. I ja coraz gorzej tę szkołę znoszę. Zresztą ostatnio w niej usłyszałam: czy to, co pani robi, to jest jeszcze psychoterapia. Nie wiem. Nie wiem, co to w ogóle za komentarz. Od psychoanalityka, dla którego termin Somatic Experiencing brzmi równie „oszołomsko”, co wróżenie z fusów. Bo nowe. Bo on się uczył od tych, co tu byli, kiedy się polska myśl psychologiczna formowała. Ale czy to jest plus, czy minus? Co oni tu mieli za żelazną kurtyną? Czy to jest kawał solidnej, ugruntowanej wiedzy, czy jakieś przecieki z zachodu interpretowane we własnym gronie? Nie wiem. Pytam. 

Wiem, że pomagam, mam głębokie tego przekonanie. Od pacjentek słyszę: to jest dobre, co się tu dzieje; naprawdę się zmieniam; naprawdę czuję ulgę; 10 lat chodziłam na inne terapie, ale tu dochodzę do tego, co mnie naprawdę bolało. I to w ogóle nie chodzi o to, że ja jestem jakaś świetna i wyjątkowa. Bynajmniej. Nie biorę tego do siebie, tu nie ma nic osobistego. Robię swoją robotę. Wiem to. To wszystko. 

Ostatnio z jedną z pacjentek doszłyśmy do miejsca, w którym powiedziałam jej: musisz zdecydować, czy wierzysz w to, co widzisz i czujesz sama, czy w to, co ci mówią. Nie miała wątpliwości. Trzasnęła zaciśniętą pięścią o drugą rękę. Dość tego! Patrząc na nią i ja nie miałam wątpliwości, że ma dość. 

I to jest to. Sedno sprawy. Rośnie we mnie rozdźwięk. Między tym, co sama widzę i tym, co mi mówią. 

Muszę zdecydować. Nie jest łatwo, bo z drugiej strony dobrze wiem, że nie jestem doświadczonym terapeutą. I ktoś musi czuwać nad tym, co robię. Dla porządku – chodzę na superwizję. I dla porządku – uwielbiam się uczyć. Na psychologię na UW latałam jak na skrzydłach i ukończyłam ją z oceną ogólną „5”. 

PS. Jak zauważycie, napisałam „od pacjentek”. Mężczyźni jakoś wiedzą, żeby na razie do mnie nie przychodzić. Nie umiem jeszcze do końca spojrzeć na nich jak na ludzi. Mam trudną historię osobistą  w tym aspekcie i jestem w procesie godzenia się z męską stroną świata. Nie jestem czystym narzędziem w terapii mężczyzn. Na razie nie przychodźcie.